Tranh chấp đất đai là những tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai. Theo đó, cần phải xác định ai là người có quyền sử dụng đất để các định được tranh chấp nào là tranh chấp đất đai.
Lưu ý những tranh chấp sau không là tranh chấp đất đai: giao dịch (mua bán) quyền sử dụng đất, nhà ở; di sản thừa kế là quyền sử dụng đất; tài sản chung là quyền sử dụng đất giữa vợ, chồng ly hôn.
Khi có tranh chấp đất đai, các bên tự hòa giải hoặc hòa giải cơ sơ. Nếu không hòa giải được, các bên có thể gửi đơn yêu cầu Ủy ban nhân dân xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.
- Hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai tại xã
Trường hợp các bên tranh chấp không thể tự hòa giải hoặc hòa giải tại cơ sở thì một trong các bên có quyền nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân xã nơi có đất tranh chấp. Hồ sơ yêu cầu giải quyết đất đai tại xã gồm:
- Đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai
- Các giấy tờ nhân thân của người có yêu cầu giải quyết tranh chấp
- Bản sao Giấy chứng nhận sử dụng đất có tranh chấp
- Các tài liệu, chứng cứ có liên quan tới tranh chấp khác: hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, di chúc, …
- Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai tại xã
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu giải yêu cầu giải quyết tranh chấp đất tại Ủy ban nhân dân xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải
Bước 2: Ủy ban nhân dân xã tiến hành kiểm tra, xác minh tranh chấp đất đai
Khi nhận được đơn yêu cầu, Ủy ban nhân dân xã có trách nhiệm thẩm tra, xác minh nguyên nhân gây ra tranh chấp và tiến hành thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan do các bên cung cấp.
Phải đảm bảo được việc hòa giải là có căn cứ và hiệu quả. Sau khi hoàn thành việc kiểm tra, xác minh, Ủy ban nhân dân xã lập báo cáo với nội dung sau:
- Xác định quan hệ tranh chấp đất đai được các bên yêu cầu giải quyết: chủ thể tranh chấp, diện tích đất, loại đất, yêu cầu của các bên tranh chấp
- Nguồn gốc, quá trình sử dụng của đất có tranh chấp
- Thông tin về hồ sơ địa chính của mảnh đất
- Hiện trạng sử dụng của mảnh đất
- Nguyên nhân tranh chấp và kết quả tự hòa giải của các bên, kết quả hòa giải tại cơ sở (nếu có)
Bước 3: Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để tiến hành hòa giải
Khi có đầy đủ các bên tranh chấp, buổi hòa giải sẽ được tiến hành. Nếu một trong các bên vắng mặt, thì được xem hòa giải không thành.
Thành phần của Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai tại xã bao gồm:
- Chủ tịch Hội đồng hòa giải do Chủ tịch Ủy ban nhân dân hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân đảm nhiệm
- Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tại xã
- Trưởng thôn, ấp
- Đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu năm tại xã biết rõ về nguồn gốc, quá trình sử dụng mảnh đất cso tranh chấp
- Cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp của xã
- Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện của các cơ quan tổ chức khác cùng tham dự (hội cực chiến binh, hội phụ nữ,…)
Bước 4: Biên bản hòa giải tranh chấp đất đai
Ủy ban nhân dân xã lập biên bản hòa giải khi giải quyết tranh chấp đất đai và biên bản phải có chữ ký của Chủ tịch hội đồng hòa giải, các bên tranh chấp, các thành viên tham gia.
Nội dung của biên bản hòa giải tranh chấp đất đai gồm:
- Thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai
- Thành phần tham dự
- Tóm tắt nội dung tranh chấp đất đai dựa trên kết quả tìm hiểu, kiểm tra và xác minh của Ủy ban nhân dân xã
- Ý kiến của Hội đồng hòa giải
- Nội dung các bên đã thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được về việc giải quyết tranh chấp đất
- Thời hạn giải quyết giải quyết tranh chấp đất đai tại xã
- Hòa giải thành
Kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành, trong vòng 10 ngày làm việc nếu một trong các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung các bên đã thống nhất trước đó thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã phải tiến hành tổ chức hòa giải lại để giải quyết ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.
Sau khi hòa giải thành, nếu mảnh đất tranh chấp có thay đổi hiện trạng về ranh giới hoặc người sử dụng đất thì Uỷ ban nhân dân xã gửi Biên bản hòa giải thành đến các cơ quan hành chính có thẩm quyền khác để cùng giải quyết. Và các cơ quan này, trình lên Ủy ban nhân dân xã quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới.
- Hòa giải không thành
Ủy ban nhân dân xã lập biên bản hòa giải không thành và các bên tranh chấp sẽ được hướng dẫn tiếp tục giải quyết tranh chấp nếu hòa giải tranh chấp không thành hoặc đã hòa giải thành nhưng một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải.
Thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai tại xã là không quá 45 ngày và được kéo dài thêm 15 ngày đối với các xã vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn.
Khi hòa giải không thành một trong các bên chuẩn bị hồ sơ khởi kiện ra Tòa án để được giải quyết (nếu lựa chọn Tòa án giải quyết). Luật sư Đạt Lý chuyên giải quyết tranh chấp đất đai tại tỉnh Khánh Hòa.
Hãy liên hệ với Luật sư Đạt Lý để được tư vấn miễn phí qua điện thoại/zalo: 0935.884.515 hoặc tư vấn trực tiếp tại: 51 Phan Bội Châu, Xương Huân, Nha Trang, Khánh Hòa.
